Lotyniškas antraštinis žodis
Tekstas žodyno straipsniuose
  • auctōrit|ās, ātis f
  • Daiktavardis, 3 linksniuotė (priebalsinis tipas), moteriškoji, bendrinis. Skiemenys: LLBL (4)
  • Sirvydas 1642
    • Autentyk. Literæ locupletis auctoritatis, authenticum inſtrumẽtum. Gromatos, łákſztay twirti árba druti.
    • Poniewaźam kogo, Diminuere, derogare de auctoritate alicuius aliquid. Papeykiu.
    • powaźny, Grauis, ſedatus, valet authoritate magnæ authoritatis vir. Didu [Didus].
    • powaźny, Grauis, ſedatus, valet authoritate magnæ authoritatis vir. Didu [Didus].
    • ſwiádectwo, Teſtimonium, teſtificatio, authoritas, Ludijmas.
  • Jokantas 1936
    • auctōritās, ātis f [auctor]
      1)
      a) laidas, tikrumas, garantija, užtikrinimas divinitatis; si ea praedia dividentur, quae ipse Caesar vendidit, quae tandem in eius venditionibus esse potest a.?
      b) pavyzdys, paveikslas alicuius auctoritatem sequi; maiorum auctoritati parere; auctoritate alicuius facere aliquid.
      c) autoritetas, reikšmė, įtaka, svarbumas, svoris alicuius, alicuius rei; alicuius auctoritatem frangere; quorum a. apud plebem plurimum valet; viro forti et magnae auctoritatis; auctoritate multum valere apud aliquem; magna cum a. bellum gerere griežtumas; legum, vetustatis, orationis; testimonii, tabularum publicarum patikimumas.
      d) nuosavybės teisė usus et auctoritas arba usus auctoritas arba auctoritas įsisenėjimu įgyta nuosavybės teisė; adversus hostem aeterna a.; a. fundi teisė į...
      2) patarimas, prikalbinėjimas, paskatinimas, paraginimas perpetua tua a. de pace; auctoritate Orgetorigis permoti; a. omnium, qui consulebantur, testamentum fecerat.
      3)
      a) valios pareiškimas, valia, pareiškimas voluntas scriptoris et a.; de alicuius auctoritate scribere ad aliquem: in auctoritate alicuius esse arba manere pasiduoti keno valiai; trop. raštu pareikšta valia, įsakymas, paliepimas civitatum auctoritates ac litterae raštu pareikšta valia; censoria, collegii (pontificum) L.
      b) senato nutarimas (senatus consultum su liaudies tribūno sutikimu padarytas senato nutarimas) sine auctoritate senatus foedus facere; ex auctoritate senatus respondere; senatus consulti auctoritas sutrumpintai — S.C.A.
      4) galia, valdžia, įgaliojimas auctoritatem legum dandarum habere turėti teisę (galią, įgaliojimą) leisti įstatymus; legatos cum auctoritate mittere turinčius įgaliojimus.
  • Kuzavinis 2007
    • auctōrit|ās, ātis f [auctor]
      1. núomonė; omnēs ējus ~ātem secūtī sunt Ap visì sutìko sù jõ núomone;
      2. patarìmas, pasiū́lymas; paskãtinimas, parãginimas; ~āte Orgetorīgis permōtī Cs Orgetorìgo prikálbinti;
      3. pavyzdỹs; alicūjus ~ātem sequī Cs sèkti kienõ pãvyzdžiu;
      4. į́taka, reikšmė̃, svarbà, svõris; optimātium ~ātem dēminuere Su sumãžinti optimãtų į́taką;
      5. valià; vãlios pareiškìmas, nutarìmas, įsãkymas, paliepìmas; contrā senātūs ~ātem C priẽš senãto vãlią;
      6. galià, valdžià; įgaliójimas; senātūs cōnsultī ~ās C senãto nutarìmo galià; lēgātōs cum ~āte mittere C sių̃sti pãsiuntinius sù įgaliójimu;
      7. nuosavýbės téisė; ~ās aeterna C nuosavýbės téisė amžinà;
      8. patikimùmas, tikrùmas; garántija, laĩdas; ~ās testimōniī C paródymų patikimùmas