Lotyniškas antraštinis žodis
Tekstas žodyno straipsniuose
  • 1. cēd|o, ere; cessī, cessum
  • Veiksmažodis, 3 asmenuotė. Skiemenys: LA (2)
  • Susiję: cessī; cessus
  • Sirvydas 1642
    • powodźi ſię co, Succedit, cedit res, Sekaſi.
    • Vpokarzam ſię, Submitto me, cedo alicui, abijcio me. Nuſiźiaminu.
    • vſtępuię komu, daię mieyſce. Cedo locum, do locum, Atſiſtoiu.
  • Daukantas 1838
    • Cedo, is, cessi, cessum, dere, eitù, omnia feliciter cedebant, wis iem wiko.
  • Jokantas 1936
    • 1. cēdo, cessī, cessum 3
      1) eiti, vykti, judėti transversus cedit quasi cancer P; in tutum L; senoviškai vietoj incedere: *per ora prieš žmonių akis.
      2) trop.
      a) pereiti kam, tekti kam alicui arba in aliquem: is quaestus (nauda, pelnas) huic cedit C; ager cedet in usum mihi; potentia Pompei in Caesarem cedit; praedae alicui arba in praedam alicui L tapti grobiu; urbs regi cessit.
      b) pereiti į ką temeritas in gloriam cesserat; in proverbium; poena invicem fidei cesserat L užėmė vietą garbingo atlyginimo.
      c) sektis, klotis omnia mihi prospere cedunt S man viskas gerai klojasi; utcunque cessura res est; impers. si male cesserat L; utcumque cesserit.
      d) c. pro aliquā re eiti vietoj ko epulae pro stipendio cedunt.
      3) išeiti, išvykti, pasitraukti e patria ir ties. patriā, Italiā; equites cedere iussit; loco, ex loco L; ab, de oppido; ex acie L; vitā, e vitā mirti.
      4) trop.
      a) perleisti kam ką, atsisakyti nuo ko keno naudai, užleisti ką c. alicui aliquā re; filio hortorum possessione; titulo captae urbis nuo paėmimo (nugalėjimo) garbės; trans. alicui aliquid: multa multis de iure suo.
      b) praeiti, išnykti horae cedunt et dies et menses et anni; memoria L, *furor cedit.
      c) nusileisti pudori famaeque; cedant arma togae; auctoritati alicuius, precibus.
      d) užsileisti non multum cedebant virtute nostris C; ut in hoc genere Graeciae nihil cedamus; vita nulla alia re nisi immortalitate cedens caelestibus.
  • Kuzavinis 2007
    • 1. cēd|o, ere; cessī, cessum
      1. eĩti, vỹkti, judė́ti; per ōra ~ere H slánkioti priẽš visų̃ akìs;
      2. prk.
      1) péreiti, (ati)tèkti; ~ere in Rōmānum imperium L atitèkti Ròmos impèrijai;
      2) tàpti, vir̃sti kuõ (in aliquid); ~ere in prōverbium Se vir̃sti príežodžiu;
      3) sèktis, klótis (bene, male H, O); omnia mihi prosperē ~unt S mán vìskas geraĩ klójasi;
      4) pakeĩsti ką̃; epulae prō stipendiō ~unt T atlýginimą pakeĩčia váišės; váišės – viẽtoj atlýginimo;
      3. išeĩti, išvỹkti, pasitráukti; ~ere (ex) cīvitāte C, L išvỹkti ìš šaliẽs; ~ere dē caelō Lu nusiléisti ìš dangaũs; sponte ~ere senātū T sàvo nóru pasitráukti ìš senãto; ~ere (ē) vītā C pasitráukti ìš gyvẽnimo, t. y. mir̃ti; ~ant cūrae St šaliñ rū̃pesčius;
      4. prk.
      1) pérleisti, atsisakýti (alicuī aliquā rē C); užléisti ką̃, atidúoti (alicuī aliquid C); possessiōne hortōrum fīliō ~ere C daržų̃ val̃dymą pérleisti sū́nui; ~ere locum C užléisti viẽtą;
      2) paklùsti, nusiléisti; ◊ ~ant arma togae! C tenusiléidžia giñklai tògai, t. y. tebūniẽ taikà; ~ere fātō L paklùsti likìmui;
      3) atsilìkti, bū́ti prastesniám; nōn multum ~ēbant virtūte nostrīs Cs narsumù jiẽ nedaũg atsilìko nuõ mūsìškių