Lotyniškas antraštinis žodis
Tekstas žodyno straipsniuose
  • 2. dīc|o, ere; dīxī, dictum
  • Veiksmažodis, 3 asmenuotė. Skiemenys: LA (2)
  • Susiję: dictus; dīxī
  • Sirvydas 1642
    • Cenię. Pretium impono, indico, dico, fa[c]io. Turgu darau.
    • Mowię, Loquor; dico, aio, pronũtio. Kałbu, biłau, tariu, iźźundu źodi.
    • Mowność, ſkłonność do mowienia. Profluentia, redundantia in dicendo. Zwełkſeimas.
    • Oficyał, Vicarius Epiſcopi in iure ſacro dicundo, vulgò officialis. Oficialas.
    • Domawiam czego. Finem facio ſermoni. Dakałbu, beygiu kałbu, item Conſequor dicendo, Daſikałbu ko.
    • Kłamam, łgę, matam. Mentior, mendacium dico, mendacio fallo. Mełuo-iu, ſuku.
    • Kráſomowcá, Orator, artifex dicendi, opifex dicendi, rhetor, eloquens. Graźiakalbis, gauſiakalbis.
    • Kráſomowcá, Orator, artifex dicendi, opifex dicendi, rhetor, eloquens. Graźiakalbis, gauſiakalbis.
    • Krzywoprzyśięgam, Peiero, periuro, perfidum dico ſacramentum, Krayway, neteyſiay ſiekiu.
    • Nie od rzeczy, Non abs re, conuenienter, conſequenter dictum. Suderetinay.
    • plac do czego, do mowy, ect. Campus dicendi, locus, ſtadium, arena. Wieta.
    • powaźnie, Grauiter, cum grauitate, præclarè & maturè dicere, &c. Didźiey.
    • powiada, Ait, inquit, dicit. Tieg, ſako.
    • Pozywam kogo, Citò, diem dico. Pawadinu tieſon.
    • wotuię, Suffragium fero, dico ſententiam. Numanimu ſakau.
    • Rozgadał ſię, Longius in dicẽdo prouectus eſt. Aźuſikałbeio.
    • Sądzę vrzędownie, Iudico, ius dico, exerceo iudicium. Sudiju.
    • ſmiechem, Ioco dicere, facere Iuoku.
    • ſroga rzecz, Immane dictu, infandum. Bayſus dayktas.
    • ſwiadczę zá kiem, Dico teſtimonium, do, tribuo, Ludiju áźu ku.
    • Vpewniã kogo wczym. Pro certo aliquid affirmo, dico Aźu tieſa ſakau ká, tikru tieſu kalbu.
    • wymowá, wymowność. Eloquentia, eloquendi vis, copia dicendi. iſzkałba.
    • wymowny, Eloquens, diſertus, copioſus, ad dicẽdum iźkałbus.
    • wywoływam, odwoływam ſądy, Edico iuſtitium, iudicia tollo, iudici iuſtitium dico, iźſzaukiu biłas.
    • źegnam kogo, źegnam ſię z kiem. Iubeo valere, dico vale. Sweykinu ſkirdamaſis.
  • Daukantas 1838
    • Dico, is, dixi, ctum, dicere, sakau, tariù, dicere menda[c]ium, małoute, dicere falsum testimonium, ludiete neteisingai.
  • Jokantas 1936
    • 2. dīco, dīxī, dictum 3 (sutrauktosios formos: perf. ind. dixti PT Cic, perf. inf. dixe PT vietoj dixisse; senov. formos: imper. dice P; conj. prohibit. ne dixis istuc P = ne dixeris)
      1)
      a) rodyti, nurodyti, parodyti iis viam dico; ius dicere teisti.
      b) nustatyti, paskirti multam alicui; diem nuptiis T; locum L; dictum inter nos fuit, ut T; leges pacis taikos sąlygas.
      c) išrinkti, paskirti, paskelbti aliquem dictatorem, magistrum eqitum, collegam L.
      2)
      a) sakyti, kalbėti, pareikšti hoc lex non dicit?; ut supra diximus; incredibile est dictu (supin.); crudelem, ne dicam sceleratum; causam vesti bylą; sententiam paduoti savo balsą (apie senatorių); sacramentum duoti ištikimybės priesaiką; cum Rho dicere nequisset ištarti; su acc. c. inf. has epistulas dicam me accepisse P; pass. su nom. c. inf. qui cives Romani esse dicerentur; kartais dicitur eina ir su acc. c. inf. eo tempore dicitur matrem Pausaniae vixisse N; graikų kalbos pavyzdžiu kartais ir prie aktyvinių formų dico būna nom. c. inf. quas (minas) ipsi daturus dixit P; su neties. kl.; su ut (ne).
      b) tvirtinti, teigti dicebant, ego negabam; alterum dici non potest (= dubium non est), quin.
      c) absol. sakyti kalbą, kalbėti ars dicendi iškalba; apud iudicem; ad populum; pro aliquo, ipse pro se ginti; contra aliquem; acerbe in aliquem.
      d) pasakoti, aprašinėti vir dicendus paminėjimo vertas; optumus quisque facere quam d. malebat S.
      e) (ap)dainuoti *carmen, *bella, laudes Phoebi; *fata Quiritibus išpranašauti.
      f) pavadinti aliquem patrem; Corvus dictus est; cui Ascanium parentes dixere nomen L; qui erant cum Aristotele, Peripatetici dicti sunt.
  • Kuzavinis 2007
    • 2. dīc|o, ere; dīxī, dictum vt
      1. sakýti, kalbė́ti, paréikšti (aliquid alicuī); ištar̃ti (litteram C); quid ~is? Pt ką̃ pasakýsi?; ut dictum est C kaĩp sakýta; quod inter nōs liceat ~ere C tar̃p mū́sų kal̃bant; sententiam ~ere paréikšti núomonę, balsúoti; ◊ dictum – factum Te pasakýta – padarýta;
      2. tvìrtinti, teĩgti; ~ēbant, ego negābam C jiẽ tvìrtino, àš neigiaũ;
      3. sakýti kal̃bą, kalbė́ti (apie oratorius); ~ere ōrātiōnem: graviter, sevērē, ācriter, vehementer, concitāte, cōpiōsē, amarē, cōmiter, remissē, subtīliter, blandē, lēniter, dulciter, breviter, urbānē Q sakýti kal̃bą: įtaigiaĩ, rimtaĩ, aštriaĩ, energìngai, karštaĩ, turinìngai, kañdžiai, mandagiaĩ, švel̃niai, tiksliaĩ, meilikáujamai, ramiaĩ, malóniai, trumpaĩ, sąmojìngai; ars ~endī C ìškalba; excellere ~endō C tàpti žymiù orãtoriumi; ~ere contrā aliquem, prō aliquō C kalbė́ti (teisme) priẽš ką̃, ùž ką̃; ~ere causam C gìntis teismè; causam in forō ~ere C bū́ti gynė́ju teismè;
      4. pãsakoti, aprašinė́ti, apdainúoti (bella L, H); pranašáuti (sortēs per carmina H);
      5. (pa)vadìnti (aliquem fēlīcem O);
      6. paskìrti, išriñkti, paskélbti; ~ere aliquem cōnsulem C išriñkti ką̃ kònsulu; ~ere aliquem dictātōrem L paskélbti ką̃ diktãtoriumi;
      7. nustatýti, paskìrti; ~ere diem colloquiō Cs paskìrti diẽną pókalbiui; ~ere lēgēs pācis L nustatýti taikõs są́lygas;
      8. pažadė́ti (sua bona cōgnātīs Pl)