Lotyniškas antraštinis žodis
Tekstas žodyno straipsniuose
  • sacr|um, ī n
  • Daiktavardis, 2 linksniuotė (taisyklinga), niekatroji, bendrinis. Skiemenys: AB (2)
  • Sirvydas 1642
    • Kápelan, à ſacris, capellanus Kapelonas.
    • Kápłanem zoſtáć, oświęćić ſię. Venire in Sacerdotium inire Sacerdotium, initiari ſacris. Paſiſzwyſt kunigu.
    • Klaſztor Pánieńſki, Parthenon, onis Gynecæum ſacrum, cænobium virginum. Wienawiete ponnu Diewuy atſidawuſiu.
    • Klerik. Clericus, initiatus ſacris. Szwyſtinis.
    • Mſzą mieć, Rem diuinam obire, facere, ſacra peragere, dare operam rebus diuinis. Miśiu turet.
    • Mſzey ſłucháć, Adeſſe ad rem diuinam, aſſiſtere diuinis, intereſſe ſacro, rei ſacræ, rei diuinæ. Miśios kłauſit.
    • poświącam ná Kapłáńſtwo, Inauguro, initio aliquem ſacris, creo Sacerdotem. paſzwinćiu kunigu.
    • poświącam ſię ná Kapłańſtwo, Sacris initior, Sacerdotio inauguror. paſiſzwynćiu vnt kunigiſies [kunigiſtes]
    • Przewodna niedźiela, Octaua dies Sacri Paſchalis, Dominica in albis, Prawaday.
    • Rocznicá, Anniuerſarius dies, annua ſacra, annua ſolenn[i]a, Metine diena, metuoſe ſzwynćiama.
    • Roraty Mſza, Sacrum de exſpectatione Dei naſcentis, ſacrum Rorate, Raratay.
    • Roraty Mſza, Sacrum de exſpectatione Dei naſcentis, ſacrum Rorate, Raratay.
    • ſprofánowáć, Profanare ſacra, violare, ſacra profana habere. Iźwałkiot dayktus ſzwyntus.
    • ſprofánowáć, Profanare ſacra, violare, ſacra profana habere. Iźwałkiot dayktus ſzwyntus.
    • Swięcę ſię ná kapłańſtwo, Initior ſacris, Paſiſzwynćiu vnt kunigiſtes.
  • Jokantas 1936
    • sacrum, ī n [n iš sacer]
      1) šventas daiktas, šventenybė in iis sacris polluendis, quae non modo manibus attingi, sed ne cogitatione quidem violari fas fuit; *tu, genitor, cape sacra manu; sacra ex aedibus eripere.
      2) šventas veiksmas, aukojimas, auka; pamaldos, šventė Graeco s. graikų apeigomis; sacrum facere arba perpetrare aukoti; sacrum publicum, *arcanum, occultum; sacrum cremare L; sacrorum religio; rex sacrorum; *sacra iugalia sutuoktuvių iškilmės; novemdiale sacrum L; s. procurare N pasirūpinti.
      3) trop.
      a) šventumas †sacra regni, †mensae.
      b) paslaptis, misterija *tori, †litterarum, †studiorom.
  • Kuzavinis 2007
    • sacr|um, ī n [sacer]
      1. šveñtas dáiktas, šventenýbė (in mēnsā deōrum Naev); ~a ex aedibus ēripere C ìš šventỹklos pagróbti šventenýbes;
      2. relìginės ãpeigos, pãmaldos; Graecō ~ō C graĩkų apeigomìs; ~a jugālia O sutuoktùvių ãpeigos;
      3. aukójimas, aukà; ~um facere P aukóti aũką; ◊ inter ~um saxumque stāre Pl stovė́ti tar̃p aukójamo gývulio ir̃ (fecialo) akmenìnio peĩlio, t. y. bū́ti tar̃p kū́jo ir̃ príekalo;
      4. prk.
      1) šventùmas (rēgnī V);
      2) pl. ~a mistèrijos, paslaptìngos relìginės ãpeigos; ~a Eleusīna Su Eleusìno mistèrijos;
      5. šventà vietà, šventóvė (Cloācīnae Pl)