Lotyniškas antraštinis žodis
Tekstas žodyno straipsniuose
  • 1. praest|o, āre, itī, itum
  • Veiksmažodis, 1 asmenuotė. Skiemenys: LA (2)
  • Susiję: praestāns; praestitī
  • Sirvydas 1642
    • Czynię co. Facio, ago, præſto. Darau, weykiu.
    • Vbeſpieczam kogo, Securum reddo, ſecuritatem alicui præſto. Idruſinu.
    • poſługuię komu, Miniſtro, obſequor alicui, officium præſto, exequor. Tarnau-iu.
    • ſpełniam, Perſoluo, compleo, præſto quod promiſi. Iſzpildźiu, iźteyſiu.
  • Daukantas 1838
    • Praesto, as, stiti, stitum, praestare, doudù, atlîjktu, pîrmouiù essû. Officium praestar[e], absijemimą atlikte.
  • Jokantas 1936
    • 1. prae-sto, stitī, stātūrus 1 (ptc. perf. praestitus L)
      1)
      a) stovėti priekyje, pasižymėti, viršyti, pralenkti civitas multitudine praestat; inter Belgas; su dat. virtute omnibus praestant Helvetii; su acc. aliquem aliqua re.
      b) impers. praestat geriau, su inf.; su inf. ir sekančiu quam su inf. praestat in eandem recidere fortunam; accipere quam facere praestat iniuriam; praestat nobis (arba nos) mori quam servire.
      2) [iš praes ir sto]
      a) laiduoti, užtikrinti, stoti už ką, imti atsakomybę Messalam, factum alicuius, damnum emptori; a vi už smurtą; de re, de me; quis potest p. semper sapientem beatum fore; culpam nullam esse; kartais prasme laiduoti, kad kas nors neatsitiks quos (impetus) p. nemo posset.
      b) atlikti, padaryti, ištesėti id, quod pollicitus erat, praestitit N; officium alicui, suum munus; fidem išlaikyti žodį; assuetam vicem L atlikti tarnybos pareigą; socios salvos išlaikyti; *aliquem incolumem išlaikyti sveiką; latus agminis tutum.
      c) rodyti, teikti, parūpinti alicui pietatem; honorem debitum patri; voluptatem perpetuam sapienti; stipendium exercitui L; paucioribus terga bėgti nuo.
      d) įrodyti fidem, magnam virtutem, voluntatem; se legatum diligentem, se dignum maioribus suis, se stabilem in amicitia.
    • 1. prae-sto, stitī, stātūrus 1 (ptc. perf. praestitus L)
      1)
      a) stovėti priekyje, pasižymėti, viršyti, pralenkti civitas multitudine praestat; inter Belgas; su dat. virtute omnibus praestant Helvetii; su acc. aliquem aliqua re.
      b) impers. praestat geriau, su inf.; su inf. ir sekančiu quam su inf. praestat in eandem recidere fortunam; accipere quam facere praestat iniuriam; praestat nobis (arba nos) mori quam servire.
      2) [iš praes ir sto]
      a) laiduoti, užtikrinti, stoti už ką, imti atsakomybę Messalam, factum alicuius, damnum emptori; a vi už smurtą; de re, de me; quis potest p. semper sapientem beatum fore; culpam nullam esse; kartais prasme laiduoti, kad kas nors neatsitiks quos (impetus) p. nemo posset.
      b) atlikti, padaryti, ištesėti id, quod pollicitus erat, praestitit N; officium alicui, suum munus; fidem išlaikyti žodį; assuetam vicem L atlikti tarnybos pareigą; socios salvos išlaikyti; *aliquem incolumem išlaikyti sveiką; latus agminis tutum.
      c) rodyti, teikti, parūpinti alicui pietatem; honorem debitum patri; voluptatem perpetuam sapienti; stipendium exercitui L; paucioribus terga bėgti nuo.
      d) įrodyti fidem, magnam virtutem, voluntatem; se legatum diligentem, se dignum maioribus suis, se stabilem in amicitia.
  • Kuzavinis 2007
    • 1. praest|o, āre, itī, itum [prae + sto]
      1. stovė́ti príekyje, bū́ti pranašesniám (alicuī Te; inter aliquōs C); pranókti, praleñkti (aliquem aliquā rē N); imp. ~at yrà geriaũ; morī ~itit quam haec patī C geriaũ bùvo mir̃ti negù vìsa taĩ kę̃sti;
      2. suteĩkti, dúoti (alicuī aliquid C); tiẽkti, parū́pinti (annōnam C); išmokė́ti (stipendium exercituī L);
      3. prk.
      1) laidúoti, užtìkrinti (aliquid C; dē aliquā rē C); im̃tis atsakomýbės (alicuī aliquid C); quis potest ~āre semper sapientem beātum fore C kàs gãli garantúoti, kàd išmiñčius visadà bùs laimìngas;
      2) atlìkti, padarýti (rem maximam PJ); įvýkdyti (officium alicuī Cs; prōmissum L); (iš)tesė́ti; ~āre fidem C tesė́ti žõdį;
      3) (iš)laikýti (aliquem fīnibus certīs C); išsáugoti (pācem Cs); ~āre aliquem incolūmem H išlaikýti ką̃ sveĩką; ~āre silentium L laikýtis tylõs; ~āre alicuī mare O padarýti kám jū́rą saũgią;
      4) (pa)réikšti (benevolentiam C); (pa)ródyti (mobilitātem equitum Cs); įródyti (magnam virtūtem Cs); ~āre honōrem patrī C ródyti tė́vui pãgarbą; sē ~āre pasiródyti; sē ~āre dīgnum alicuī reī C pasiródyti vertám kõ nórs